,,Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata".
,,Kto ratuje jedno życie, ten jakby cały świat ratował”, to żydowskie przesłanie, wygrawerowane na medalu Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata przypomina o tych, którzy w okresie II wojny światowej ratowali Żydów. Również na terenie Gminy Szczurowa były przypadki ratowania Żydów, jeden z nich miał miejsce w Zaborowie. Mikowie mieszkali na końcu wsi, przy drodze do Pojawia, na tzw. ,,górkach”. Była to lokalizacja bardzo dobra, z dala od centrum wsi, na skraju lasu. Rodzinę stanowili Paweł Mika ur. w 1897 r., zm. w 1958 r., jego żona Karolina z Majków ur. w 1901 r., zm. w 1945 r. oraz ich najstarszy syn Stefan Mika urodzony 7 października 1927 roku. W chwili wybuchu wojny był dwunastoletnim chłopcem i miał troje młodszego rodzeństwa: Genowefę, Marię i Jana. Jego matka chorowała na raka, więc domem zajmowała się babcia. To właśnie u rodziny Mików znaleźli schronienie dwaj Żydzi, Mendel Tider, pochodzący z Zaborowa i Józef Langdorf z Woli Przemykowskiej. Szczęśliwie udało się im przetrwać do czasów wyzwolenia.
Drugi przypadek, o wiele dramatyczny miał miejsce w sąsiedniej miejscowości. Za pomoc niesioną Żydom z rąk niemieckiego oprawcy Roberta Johna zginął mieszkaniec Woli Przemykowskiej Tadeusz Jeż. Osierocił półtoraroczną córkę Halne i żonę. Niestety nie otrzymał pośmiertnie medalu. O przyznanie medalu Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata dla rodziny Mików wystąpiła żona Józefa Langdorfa. Medal ten został przyznany 7 sierpnia 2000 roku przez Instytut Pamięci Męczeństwa i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem w Jerozolimie. Jesienią 2020 roku na frontonie budynku Szkoły Podstawowej w Zaborowie Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie zainstalował dwie tablice upamiętniające te postaci i wydarzenia.
Spośród 27712 nagrodzonych osób, 7112 to Polacy. Świadczy to o skali niesionej pomocy, choć w okupowanej Polsce za ukrywanie Żydów lub jakąkolwiek pomoc groziła kara śmierci. Pomimo tragicznego losu jaki zgotowali Żydom niemieccy okupanci, byli tacy Polacy, którzy narażając własne życie i życie swoich bliskich udzielali im schronienia i pomocy. Z dumą mogą nosić tytuł Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.
PSP Zaborów
